Saturday 5 March 2022

মাষ্টৰৰ গল্প: জীৱনৰ শিক্ষক সকল আৰু এখন সংকলন

 



হাতত পালেহি -'মাষ্টৰৰ গল্প' (বনলতা প্ৰকাশ)
অসীম চুতীয়া লৈ ধন্যবাদেৰে
শিক্ষক বিষয়ক বহ গল্পকাৰৰ গল্পৰ লগতে আমাৰ গল্প -'পেণ্ডুলাম' (প্ৰথম প্ৰকাশ গল্প বিশেষ, পিছত আমাৰ সংকলন #বিৱৰ্তন ৰো অংশ (প্ৰকাশক :পেপিৰাজ, গুৱাহাটী, বৰ্ণ, পেপিৰাজ আৰু অমাজনত উপলব্ধ)
শিক্ষক সকলে নানা ধৰণে অমাৰ মনৰ উৎসূকতাৰ ফিৰিঙতি জগাই আহিছে
দেৰিকৈ হলেও মা শিক্ষয়ত্ৰী আছিল -গুৱাহাটী অন্ধ বিদ্যালয়ৰ
তেতিয়া এনে বিশেস বিদ্যালয়ৰ বিশেষ শিক্ষা পদ্ধতিৰ নানা সমস্যা ওচৰেৰে দেখিছো, স্কুলখন আধা প্ৰদেশিক আছিল আৰু বাকি ভেঞ্চাৰ , মাই প্ৰথম সম্পুৰ্ণ দৰমাহা কিজানি মই এম ডি দিগ্ৰী পোৱা ৰ পিছতহে কিজানী (মানে মই নিজে শিক্ষক হোৱাৰ পিছত )আৰু তাৰ কিছুদিন পিছতে অৱসৰ গ্ৰহণ কৰিছিল৷
মোৰ জীৱনৰ শিক্ষক সকল
ৰঙিয়াৰ দাতি কাষৰিয়া দ্বাৰকুচি নামৰ গাওত স্কুলত নাম লগোৱাৰ দুদিন পিছতেই গুৱাহাটীলৈ আহিছিলো , তাৰ অৱসৰ প্ৰাপ্ত হেড পণ্ডিত (মুখখন মনত নাই , মাধৱ কলিতা চাৰ?) জনে আহি ঘৰত বোলে কৈছিল - 'লৰা অৰ্টিষ্ট হ'ব'৷
নহলো বাৰু কিন্তু কিজানি কথাসাৰে উৎসাহিত কৰিলে
প্ৰথমিক বিদ্যলয়ত আমাৰ দিনত পিটিএম নামৰ বস্তুবিধ নাছিল বাৰু , কিন্তু যি মুলা বাঢ়ে--- মোৰ প্ৰতিভাৰ ট্ৰেইটবোৰ (কলিবোৰ!) দেখি তাৰ আতাইতকৈ বিখ্যাত চাৰ হাবিদ তালুকদাৰ (ৰাজধানী প্ৰাক প্ৰাথমিক বিদ্যালয়,দিশপুৰ এতিয়া তাত স্কুলখন নাই) দুবাৰ মান মাক বিদ্যলয়লৈ মাতি পঠিয়াব লগা হৈছিল৷ ( তাৰ পিছত ঘৰত দুদিনিয়া কাৰ্য্যসূচীৰে পিঠিত ঔ পৰাতো মনত ভালকৈয়েই আছে)
তাৰ পিছত উচ্চতৰ মাধ্যমিক (গোপাল বড়ো বিদ্যালয় , গনেশগুৰি): তাৰ প্ৰায় প্ৰতিজন শিক্ষকৰে লগত নানা স্মৃতি আছে৷ স্বৰ্গীয়াৰী চাৰ, টুনি ,মন্দিৰা বাইদেউ, আদি
তাৰ ভিতৰত অধৰ পাঠক চাৰৰ জ্যামিতি বুজোৱাত ব্যবহাৰ কৰা দীঘল বেট(ৰ কোব) আৰু ধুতি পৰিহিত মানুহজনৰ চাইকেলেৰে অহাযোৱা কৰা দৃশ্য, কবিন দাস চাৰৰ ধেমেলীয়া কথা মনত আছে৷
হাইস্কুলত স্বভাৱৰ মূলাদালো ভালকৈয়েই বাঢ়িছিল যেন পাও৷ লৰাৰ মতিগতি দেখি -সবিতা গোহাই বাইদেউ এবাৰ একাৰসৰীয়াকৈ মাতি বহু কথা বুজোৱা মনত আছে ৷
কিন্তু স্কুলৰ ত্ৰাস- মায়াৰানী কাকতি বাইদেউৰ কথা বিশেষ ভাবে উল্লেখ কৰিব লাগিব -সৰহ সংখ্যক সহপাঠীৰ দৰেই বাইদেউৰ চৰ কেইতা বৰ বিশেষ আছিল৷ হঠাত কৰবাৰ পৰা আহি পৰে - গোটেই শ্ৰেণীত কাহ পৰি জীন যোৱা অবস্থা আৰু তাৰ পিচত দুই চেকেণ্ড মান আন্ধাৰৰ আঁৰত তৰা কেইতামান ওলাই আহে ৷৷ মোৰ লগত বাইদেউৰ সম্পৰকতো আৰু গভীৰ আছিল গোপাল বড়োতো পিটিএম নামৰ বস্তুতো নথকাকৈয়ে এবাৰ মাক মাতি আনি মোৰ গুণানুকীৰ্তন কৰা হৈছিল৷ আৰু স্কুল এৰা সময়ত গম নপোৱাকৈয়েই মই বিদ্যালয়ৰ ছাত্ৰ সন্থা আৰু মায়াৰানী বাইদেউৰ মাজৰ এটা খেলিমেলী সোমাই পৰিৰিছিলো৷ স্কুলৰ দিন শেষ- মেত্ৰিকৰ দুদিনমান আগতে শুনিলো বিদ্যলয়ৰ নেতা কিছুমানে বাইদেউৰ বিৰুদ্ধে ধৰ্ণা দিছে , পিছত গম পালো ধৰ্ণাৰ আঁৰত ছাত্ৰনেতা আৰু বাইদেউৰ মাজত মোৰ কিবা এটা প্ৰবন্ধ লৈ হোৱা মতালাপৰ বাবে হৈছিল ৷ মই কথাতো সিমান ভাল পোৱা নাছিলো ,কিন্তু কি হল কিয় হল তাৰ ভিতৰতো সোমাব নোৱাৰিলো কাৰণ তাৰ দুদিন মান পিছতে মোৰ হাইস্কুল শিক্ষান্ত পৰীক্ষা হল ৷ পিছতো বাউদেউক লগ ধৰাৰ সাহস নহল,
এতিয়া ভাৱো যে মই মানুহটো কিজানী বাঘৰ আগতেল খোৱা ধৰণৰেই আছিলো ,নহলে ইমানবোৰ ঘটনা হয়নে ?
অবশ্যেই শিক্ষক সকলৰ লগত অকল সংঘৰ্ষই যে হৈছিল তেনে নহয় -অমাক দশম শ্ৰেণীত গনিত পঢ়াইছিল সিং চাৰে (তেও সেইদিনৰ গণিতৰ অতি বিখ্যাত শিক্ষক)৷ মই শ্ৰেণীত দিয়া মনোযোগৰ বাবেই চাৰ বাইদেউ সকলে মোৰ নামতো আন কাৰণতহে উল্লেখ কৰিছিল , কিন্তু এদিন সিং চাৰে সকলোৰে আগত মোৰ নাম ললে "এই ভাস্কৰে জ্যামিতিবোৰ বৰ বেলেগ ধৰণেৰে কৰেহে ইয়াৰ ৰিজাল্ট বৰ ভাল হব লাগে"
মই প্ৰশংসা নিবিছাৰিছিলো,আৰু শ্ৰেণীকোথাত শিশু সুলভ ধেমেলীয়া কামবোৰত অধিক আগ্ৰহৰ বাবে প্ৰশংসাৰ যোগ্যও নাছিলো কিজানি ৷ কিন্তু চাৰে কৰা এই ঘোষনাই মোৰ আত্মবিশ্বাস বঢ়াইছিল৷
মোক লৈ শিক্ষক সকলৰ শংকা পিছত কটন মহাবিদ্যালয় আৰু গুৱাহাটী চিকিৎসা মহাবিদ্যালয়ত নাম লগোৱাৰ পিছত উপশম হোৱাৰ কথা বেছিভাগ চাৰ বাইদেউকে লগ পাওতে গম পাইছিলো যদিও মায়াৰানী বাইদেইক লগ ধৰাৰ সাহস গোটাব পৰা নাছিলো ,বহুদিন, যেতিয়া পিছত সাহস গোটোৱা হল তেতিয়ালৈ বাউদেউ গুৱাহাটী এৰি কলৈ গল গম নাপালো৷
তাৰ পিছত কটন মহাবিদ্যালয়ত নাম লগাই মই অসমৰ আটাইতকৈ চোকা লৰা আৰু ইয়াৰ পিছত মই এনে কিছু কাম কৰিম যে -আন সকলো মোৰ আগত ম্লান হৈ ৰব এনে এটা অহং ভাব মনত লব ধৰিছিল৷ সি অতি সোনকালে চূৰমাৰ হল বাৰু৷ কটনত ৰাসায়ন বিজ্ঞানত সত্যেন চৌধুৰী চাৰৰ ব্যক্তিত্ত আৰু পবিত্ৰ বৰগোহাঞি চাৰৰ পদাৰ্থ বিজ্ঞানৰ গভীৰতাই চিন্তাত ভাল প্ৰভাব পেলাব ধৰিলে , পদাৰ্থবিজ্ঞানেতো এনে প্ৰভাবিত কৰিলে যে ভাবিছিলো তাৰ ভিতৰতে সোমাম
কিন্তু সোমালো চিকিৎসা মহাবিদ্যালয়ত
প্ৰায় ১৪ বছৰ মান চিকিৎসা বিজ্ঞানৰ ছাত্ৰই হৈ থাকিলো , তাৰ পিছত চিকিৎসা মহাবিদ্যালয়ত শিক্ষক হৈ সোমালো যদিও গম পালো মই আজীৱন ছাত্ৰই হয়৷ এতিয়া নিজকে শিক্ষক বুলি কব পৰা হোৱাত সমুখৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰী সকলৰ সমস্যা , সিহতৰ লগত থকা জেনেৰশ্বন গেপ , আদি দেখিলে মনত পৰে নিজৰ ছাত্ৰ জীবনৰ কথা , সমস্যাবোৰ কিজানি মই সহজতে ধৰিব পাৰো মোৰ নিজা বিশেষ আভিজ্ঞতা ৰ পৰা ৷
ধিটিঙালি কৰা কেইজনৰ বাবে মই যম পুৰুষ
আজি কালি পাঠদান কৰা পদ্ধতিৰ ব্যাপক পৰিবৰ্তন হৈছে , বেছিভাগ system student centric ,
মানে ছাত্ৰ-ছাত্ৰীয়ে নিৰ্ণায়ণ কৰিব পাৰিব শিক্ষকক ইত্যাদি ইত্যাদি
লগৰ বোৰে গৰ গৰাই উঠে :কিয় হব
মই ভাবো -বালীলৈ যিপাত সূগ্ৰীবলৈও ,,,,,,,
বিদ্ৰ : ফটো তো আপলোদ কৰি শেষ কৰিম বুলি ভাবোতে মনৰ আগৰৰ শিক্ষক সকল আহিব ধৰিলে কি পেডৰ আখৰ বোৰ হৈ , গতিকে বানান কি হব গুৰুত্ত নিদয়াকৈ টাইপকৰি গলো তেখেত সকলৰ স্মৃতিবোৰ